การขูดหินปูนเป็นการรักษาทางทันตกรรมที่ช่วยขจัดคราบหินปูนและคราบแบคทีเรียที่เกาะบนฟันและเหงือก ซึ่งหากปล่อยไว้โดยไม่รักษา อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพช่องปากต่างๆ เช่น เหงือกอักเสบ ฟันผุ และโรคเหงือก ในปัจจุบันมีผู้สนใจที่จะขูดหินปูนด้วยตัวเองมากขึ้น เนื่องจากต้องการประหยัดเวลาและค่าใช้จ่าย แต่การขูดหินปูนเองที่บ้านเป็นสิ่งที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพจริงหรือไม่? บทความนี้จะให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับการขูดหินปูนเอง ข้อดี ข้อเสีย และคำแนะนำในการดูแลสุขภาพช่องปากอย่างถูกวิธี
ขูดหินปูนคืออะไร?
การขูดหินปูน (Dental Scaling) คือการขจัดคราบหินปูนและคราบจุลินทรีย์ที่เกาะอยู่บนผิวฟันและร่องเหงือก โดยใช้เครื่องมือทันตกรรมที่มีความคมและปลายแหลม หรือที่เรียกว่าเครื่องขูดหินปูน (Scaler) การขูดหินปูนเป็นการทำความสะอาดฟันอย่างล้ำลึกที่ไม่สามารถทำได้ด้วยการแปรงฟันหรือใช้ไหมขัดฟันทั่วไป
คราบหินปูนเกิดจากการสะสมของคราบพลัค (Plaque) ที่มีส่วนประกอบของแบคทีเรียและเศษอาหาร เมื่อคราบพลัคนี้ไม่ได้รับการทำความสะอาดจะกลายเป็นคราบหินปูนที่แข็งและเกาะแน่นกับฟัน การปล่อยให้มีคราบหินปูนสะสมมากเกินไปอาจทำให้เหงือกอักเสบและเป็นสาเหตุของโรคเหงือกได้
การขูดหินปูนเองที่บ้าน: ทำได้หรือไม่?
ในปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์และเครื่องมือที่ออกแบบมาเพื่อการขูดหินปูนเองที่บ้านมากมาย เช่น เครื่องขูดหินปูนไฟฟ้า เจลขจัดหินปูน และอุปกรณ์ขูดหินปูนแบบมือ แต่การใช้เครื่องมือเหล่านี้เองมีความเสี่ยงหลายประการ เนื่องจากขาดความรู้และทักษะในการใช้งานที่ถูกต้อง
ข้อควรระวังในการขูดหินปูนเองที่บ้าน:
- การบาดเจ็บของเหงือกและฟัน: การใช้เครื่องมือขูดหินปูนโดยไม่มีความชำนาญอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อเหงือก ทำให้เหงือกบวม อักเสบ หรือเลือดออกได้ นอกจากนี้ยังอาจทำให้ฟันบิ่นหรือมีรอยขูดขีดบนผิวฟัน ซึ่งจะทำให้ฟันไวต่อความร้อนหรือเย็นมากขึ้น
- การสะสมของแบคทีเรีย: การใช้เครื่องมือที่ไม่ได้ผ่านการฆ่าเชื้ออย่างถูกต้องอาจทำให้เกิดการติดเชื้อในช่องปาก นอกจากนี้การขูดหินปูนโดยไม่สามารถขจัดคราบหินปูนได้อย่างทั่วถึงยังส่งผลให้เกิดการสะสมของแบคทีเรียในบริเวณที่เข้าถึงได้ยาก เช่น ร่องเหงือก
- การรักษาที่ไม่ถูกวิธี: การขูดหินปูนเองที่บ้านไม่สามารถทำได้อย่างมีประสิทธิภาพเท่ากับการทำโดยทันตแพทย์ เนื่องจากขาดเครื่องมือที่มีความแม่นยำและความรู้ในการประเมินสภาพฟันและเหงือกอย่างถูกต้อง
ข้อดีและข้อเสียของการขูดหินปูนเองที่บ้าน
ข้อดี:
- ความสะดวก: ไม่ต้องเดินทางไปพบทันตแพทย์ สามารถทำได้เองที่บ้านตามเวลาที่สะดวก
- ประหยัดค่าใช้จ่าย: ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการพบทันตแพทย์และค่าบริการขูดหินปูน
ข้อเสีย:
- ความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บ: การใช้อุปกรณ์โดยไม่ถูกวิธีอาจทำให้เหงือกและฟันเสียหาย
- ประสิทธิภาพต่ำ: ไม่สามารถขจัดคราบหินปูนได้อย่างทั่วถึง โดยเฉพาะบริเวณที่เข้าถึงได้ยาก เช่น ร่องเหงือกและฟันหลัง
- เสี่ยงต่อการติดเชื้อ: หากอุปกรณ์ไม่สะอาดหรือไม่ได้ฆ่าเชื้ออย่างเหมาะสม อาจทำให้เกิดการติดเชื้อในช่องปาก
การขูดหินปูนโดยทันตแพทย์
การขูดหินปูนโดยทันตแพทย์เป็นวิธีที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูง เนื่องจากทันตแพทย์มีความรู้และทักษะในการใช้อุปกรณ์ที่ถูกต้อง และสามารถประเมินสภาพฟันและเหงือกของผู้ป่วยได้อย่างแม่นยำ โดยขั้นตอนการขูดหินปูนที่ทำโดยทันตแพทย์มีดังนี้:
- การตรวจสุขภาพช่องปาก: ทันตแพทย์จะทำการตรวจสอบสภาพฟัน เหงือก และการสะสมของคราบหินปูน เพื่อวางแผนการรักษาที่เหมาะสม
- การขูดหินปูน: ทันตแพทย์จะใช้อุปกรณ์ขูดหินปูนไฟฟ้าหรือมือขูดหินปูนในการขจัดคราบหินปูนที่เกาะอยู่บนฟันและร่องเหงือก โดยอุปกรณ์ขูดหินปูนไฟฟ้าจะใช้คลื่นความถี่สูงในการสั่นสะเทือนเพื่อขจัดคราบหินปูนออกอย่างมีประสิทธิภาพ
- การขัดฟันและเคลือบฟลูออไรด์: หลังจากขูดหินปูน ทันตแพทย์จะทำการขัดฟันเพื่อขจัดคราบแบคทีเรียที่เหลืออยู่ และเคลือบฟลูออไรด์เพื่อป้องกันการเกิดฟันผุในอนาคต
การดูแลสุขภาพช่องปากหลังการขูดหินปูน
หลังจากการขูดหินปูน ผู้ป่วยอาจมีอาการเสียวฟันหรือเหงือกบวมเล็กน้อย ซึ่งสามารถดูแลรักษาได้ด้วยวิธีการต่อไปนี้:
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารแข็งหรือร้อนจัด: ในช่วง 1-2 วันแรกหลังการขูดหินปูน ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีความแข็งหรือร้อนจัด เพื่อป้องกันการระคายเคืองของเหงือกและฟัน
- แปรงฟันอย่างอ่อนโยน: ใช้แปรงสีฟันที่มีขนนุ่มและยาสีฟันสำหรับฟันที่มีอาการเสียวฟัน เพื่อทำความสะอาดฟันอย่างอ่อนโยนและป้องกันการเกิดคราบหินปูนใหม่
- บ้วนปากด้วยน้ำเกลือ: การบ้วนปากด้วยน้ำเกลือสามารถช่วยลดการอักเสบและบรรเทาอาการบวมของเหงือกได้
- เข้ารับการตรวจสุขภาพช่องปากเป็นประจำ: ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพช่องปากและขูดหินปูนอย่างน้อยปีละ 1-2 ครั้ง เพื่อรักษาสุขภาพช่องปากและฟันให้แข็งแรงอยู่เสมอ
สอบถามเพิ่มเติมและตรวจสุขภาพฟัน โทรศัพท์ 02-0665455 , 092-5187829 Line id: @bpdc หรือ bpdc.dental https://bpdcdental.com/ ที่อยู่ : คลินิกทันตกรรม BPDC ถนนกิ่งแก้ว บางพลี สมุทรปราการ (มีที่จอดรถใต้ตึก)
#ทันตกรรม #ตรวจสุขภาพฟัน #คลินิกทันตกรรม