รู้จัก Interproximal Reduction หรือ IPR

คุณเคยสงสัยไหมว่าเวลาจัดฟัน ทำไมบางคนต้อง “กรอฟัน”?
หลายคนอาจรู้สึกกังวลทันทีเมื่อได้ยินคำว่า “กรอฟัน” แต่ในโลกของทันตกรรมจัดฟัน เทคนิคนี้มีชื่อเฉพาะว่า Interproximal Reduction หรือ IPR ซึ่งถือเป็นหนึ่งในกระบวนการที่ทันตแพทย์จัดฟันทั่วโลกใช้กันอย่างแพร่หลาย โดยเฉพาะในกรณีที่มีปัญหาฟันแน่น ฟันเรียงตัวซ้อนเก และต้องการพื้นที่เล็ก ๆ เพื่อจัดเรียงฟันให้เรียบและสมดุล

ในบทความนี้ เราจะพาคุณมา รู้จัก Interproximal Reduction หรือ IPR อย่างลึกซึ้ง พร้อมอธิบายแบบเข้าใจง่าย ว่ามันคืออะไร ทำไปเพื่ออะไร ปลอดภัยไหม มีผลต่อฟันในระยะยาวหรือไม่ และสุดท้ายคือเหมาะกับคุณหรือเปล่า?

Interproximal Reduction หรือ IPR คืออะไร?

Interproximal Reduction (IPR) คือเทคนิคหนึ่งในกระบวนการจัดฟันที่ทันตแพทย์ใช้เพื่อลดขนาดความกว้างของฟันเล็กน้อย
โดยเฉพาะบริเวณ ด้านข้างของฟันที่ติดกัน หรือที่เรียกกันว่า “พื้นที่ระหว่างฟัน” หรือ interproximal space

กระบวนการนี้ใช้เครื่องมือเฉพาะ เช่น แผ่นขัด ซี่ลวดบาง ๆ หรือดิสก์หมุน เพื่อ “กรอ” หรือ “ขัด” ผิวฟันด้านข้างออกอย่างระมัดระวังประมาณ 0.1–0.5 มิลลิเมตรต่อซี่
โดยไม่กระทบกับเนื้อฟันหลัก ไม่เจ็บ และไม่ทำให้เกิดฟันผุหรืออ่อนแอ

ทำไมทันตแพทย์ถึงต้องทำ IPR?

🔹 1. เพื่อสร้างพื้นที่ให้ฟันเคลื่อนที่

ในบางกรณีที่ช่องปากมีพื้นที่จำกัด ฟันอาจเรียงตัวเบียดหรือซ้อนกัน
การ IPR ช่วยสร้าง “ช่องว่างที่จำเป็น” เพื่อให้ฟันเรียงตัวใหม่ได้โดยไม่ต้องถอนฟัน

🔹 2. เพื่อป้องกันการยื่นของฟันหน้า

หากไม่ทำ IPR ในบางกรณี ฟันหน้าอาจยื่นออกมาภายหลังจากการเคลื่อนฟัน
การกรอช่วยปรับสมดุลของแนวฟันให้สมส่วนทั้งด้านหน้าและด้านข้าง

🔹 3. เพื่อปรับรูปฟันให้สมมาตร

บางคนมีฟันบางซี่กว้างกว่าปกติ หรือไม่สมดุลกับฟันฝั่งตรงข้าม
IPR ช่วยปรับรูปร่างให้เรียงกันอย่างสวยงาม เสริมบุคลิกภาพ

🔹 4. เพื่อช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดช่องว่างระหว่างฟันหลังจัดฟัน

หากไม่ปรับพื้นที่อย่างเหมาะสม ฟันบางซี่อาจเรียงไม่สนิท จนเกิดช่องว่างเล็ก ๆ ซึ่งอาจกลายเป็นแหล่งสะสมคราบและแบคทีเรียได้ในอนาคต

การทำ IPR เจ็บไหม? อันตรายหรือเปล่า?

คำตอบคือ “ไม่เจ็บ” และ “ไม่อันตราย” หากทำโดยทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

เพราะ IPR เป็นการขัดฟันด้านข้างเพียงเล็กน้อยในชั้นผิวเคลือบฟัน (Enamel) เท่านั้น
ไม่แตะชั้นเนื้อฟัน (Dentin) หรือโพรงประสาท จึงไม่มีความเจ็บปวด
แถมไม่จำเป็นต้องฉีดยาชาด้วย

และด้วยเครื่องมือที่พัฒนาให้บางพิเศษ ควบคุมแรง และใช้เทคนิคที่แม่นยำ
คุณจึงรู้สึกเพียงแค่ “แรงสั่นเล็กน้อย” เท่านั้น

Interproximal Reduction ส่งผลกระทบต่อฟันในระยะยาวไหม?

หากทำอย่างถูกวิธีและในปริมาณที่เหมาะสม
IPR จะไม่ทำให้ฟันบางหรือเสียหาย
เนื่องจากฟันของคนเรามีเคลือบฟันหนาเฉลี่ยประมาณ 2.5 มิลลิเมตร
แต่ IPR จะกรอออกไม่เกิน 0.3–0.5 มิลลิเมตรต่อซี่เท่านั้น

ที่สำคัญคือ หลังทำ IPR แล้วทันตแพทย์จะปรับขอบฟันให้เรียบเนียน และแนะนำวิธีดูแลฟันอย่างเหมาะสม
เพื่อป้องกันคราบพลัคหรือเศษอาหารตกค้างตามซอกฟันที่ปรับใหม่

การทำ IPR มีกี่แบบ?

กรณีไหนที่มักต้องใช้ IPR?

• ฟันซ้อนเบียดระดับเบาถึงปานกลาง

• การจัดฟันแบบใส (Invisalign, Spark, ClearSmile)

• ผู้ที่ไม่ต้องการถอนฟัน

• ปรับแนวฟันให้ไม่ยื่นหรือโค้งเกินไป

• ฟันมีรูปร่างไม่สมมาตร (Asymmetry Tooth Width)

ขั้นตอนการทำ IPR มีอะไรบ้าง?

1. ทันตแพทย์วางแผน IPR จากภาพพิมพ์ฟันหรือดิจิทัลสแกน

2. เลือกเครื่องมือเหมาะกับตำแหน่งที่ต้องการปรับ

3. ขัดผิวฟันด้านข้างด้วยแถบหรือดิสก์บาง ๆ

4. ตรวจสอบขนาดช่องว่างด้วยเกจวัดเฉพาะ

5. เก็บรายละเอียดและแนะนำการดูแลหลังทำ

ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับ IPR ที่พบบ่อย

IPR กับการจัดฟันใส Invisalign หรือ Clear Aligners

รู้หรือไม่? ว่า การจัดฟันแบบใส (Aligners) เกือบทุกเคสต้องมีการทำ IPR
เพราะ aligner ต้องอาศัยการ “สร้างช่องว่างระหว่างฟัน” เพื่อให้ฟันเคลื่อนตัวได้โดยไม่กระทบซี่ข้างเคียง
ดังนั้น IPR จึงเป็น “คู่หูสำคัญ” ของการจัดฟันแบบใสที่คุณควรรู้จักไว้

ดูแลตัวเองหลังทำ IPR อย่างไร?

• หลีกเลี่ยงอาหารแข็งหรือเหนียวใน 24 ชั่วโมงแรก

• แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันอย่างสม่ำเสมอ

• ใช้น้ำยาบ้วนปากที่ไม่มีแอลกอฮอล์

• เข้าตรวจตามนัดเพื่อประเมินผลอย่างต่อเนื่อง

สรุป: รู้จัก Interproximal Reduction หรือ IPR ให้มากขึ้น แล้วคุณจะเข้าใจว่า “การกรอฟัน” ไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด

Interproximal Reduction หรือ IPR คือเทคนิคที่ละเอียด อ่อนโยน และมีบทบาทสำคัญในแผนจัดฟันสมัยใหม่
ไม่ว่าคุณจะจัดฟันแบบเหล็กหรือใส การเข้าใจ IPR อย่างถูกต้องจะช่วยให้คุณมั่นใจในการตัดสินใจ และดูแลรอยยิ้มใหม่ได้อย่างมืออาชีพ

สนใจจัดฟันแบบใสพร้อม IPR โดยทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ?

เรามีบริการจัดฟันใสระบบ Invisalign และ Spark
พร้อมวางแผนการรักษาโดยทันตแพทย์จัดฟันเฉพาะทาง
ทุกขั้นตอนมีการใช้เทคโนโลยี CAD/CAM และ IPR อย่างแม่นยำ

✅ ปรึกษาแผนจัดฟันฟรี
✅ มีแบบจำลอง 3D เห็นผลลัพธ์ก่อนเริ่ม
✅ แบ่งชำระได้
✅ พร้อมแนะนำการดูแลหลังทำ IPR แบบเฉพาะบุคคล

สอบถามเพิ่มเติมและตรวจสุขภาพฟัน
โทรศัพท์ 02-0665455 , 092-5187829
Line id: @bpdc หรือ bpdc.dental
https://bpdcdental.com/
ที่อยู่ : คลินิกทันตกรรม BPDC ถนนกิ่งแก้ว บางพลี สมุทรปราการ (มีที่จอดรถใต้ตึก)

#ทันตกรรม #ตรวจสุขภาพฟัน #คลินิกทันตกรรม